ارزیابی وضعیت کیفی رودخانۀ کارون بر اساس شاخص کیفیت آب و استفاده از GIS

مجتبی مروج ، ایمان کریمی راد، کیومرث ابراهیمی

چکیده

در سال های اخیر کیفیت آب رودخانۀ کارون تحت تأثیر آلاینده های مختلفی از جمله زه آب کشاورزی و فاضلاب های شهری  و صنعتی قرار داشته است. شاخص کیفیت آب و GIS، می توانند به منظور پشتیبانی اقدامات مدیریتی در این رودخانه  استفاده  شوند و از قابلیت مدل های سری زمانی نیز می توان برای پیش بینی تغییرات کیفیت در آینده بهره برد. از این رو، هدف پژوهش حاضر ارزیابی کیفیت رودخانۀ کارون بر اساس شاخص کیفیت آب با استفاده از GIS و مدل سازی سری زمانی کیفیت آب است. در این پژوهش داده های ماهانه شامل pH، دما، DO،BOD ،TDS ، فسفات، نیترات، کدورت و کالیفرم مدفوعی، طی سال های 1386 تا 1391  تجزیه و تحلیل شد. همۀ شاخص های محاسبه شده در طبقه متوسط قرار گرفتند که به معنای استفاده از آب رودخانه فقط با اعمال تصفیۀ پیشرفته است. توزیع مکانی – زمانی مقادیر شاخص کیفیت آب و معنادارنبودن روند تغییرات نشان دهندۀ به تعادل رسیدن آلاینده های ورودی و توان خودپالایی رودخانه است. نتایج مدل سازی مقادیر ضریب تبیین  مناسب  مدل ها بین  0.69 تا 0.85  را نشان داد. همچنین شرایط انسان ساز عامل غایب بر تغییرات کیفیت آب رودخانه شناخته شد. بر اساس این نتایج،  کیفیت رودخانۀ کارون نسبت به گذشته اندکی افزایش یافته و با اتصال رودخانۀ دز، شاخص کیفیت آب به  میزان نسبتاً زیادی کاهش می یابد که می تواند بیانگر پایین تر  بودن کیفیت آب رودخانه دز به  دلیل ورود آلودگی به آن در پایین دست ایستگاه دزفول باشد و اقدامات کنترلی را در این رودخانه ایجاب می کند.
واژه های کلیدی : پهنه بندی ، دارخوین ، گتوند ، ملاثانی ، WQI

دانلود مقاله از اینجا