مکان یابی اراضی مستعد کاشت درخت انجیر در استان فارس با استفاده از منطق‌ فازی با رویکرد GIS

علی شمس الدینی ، حسن مهرزاد، ببراز کریمی

چکیده

کشـاورزی یکی از مهمترین بخش های اقتصادی کشـور است که هر محصول آن شرایط اقلیمی و محیطی خاصی را می طلبد، لذا اقلیم شناسان توجه ویژه‌ای به آمایش سرزمین داشـته و منابع اکولوژیکی را با روش‌های مناسب ارزیابی می کنند. هدف این تحقیق، شناخت عوامل و عناصر اقلیمی مؤثر در کاشت انجیر در استان فارس و پهنه بندی نواحی مستعد کاشت این محصول از نظر اقلیمی و محیطی، با استفاده از توانایی GIS در تلفیق لایه‌های مختلف و در قالب مدل‌های مختلف است. در این بررسی، شش عنصر اقلیمی (میانگین، حداکثر و حداقل مطلق دما، میانگین و حداکثر رطوبت و بارش) از 21 ایستگاه سینوپتیک، اقلیم­ شناسی و باران­ سنجی در استان فارس و نیز 5 پارامتر محیطی (ارتفاع، شیب، نوع ­خاک، فرسایش و کاربری ­اراضی) به کار گرفته ­شده است. ابتدا عناصر اقلیمی، با توجه به ناقص بودن آنها، با دو روش­ «تفاضل ­ها» و «نسبت­ ها» بازسازی شده، سپس نقشه­ های مربوط به این پارامتر­ها و عناصر در GIS تهیه و با استفاده از منطق­ فازی و معیارهایی که برای کاشت درخت انجیر در نظر گرفته می ­شود، استاندارد و وزن‌دهی شده و درنهایت با استفاده از منطق ­فازی با هم تلفیق، و نقشه پهنه­ بندی اراضی مستعد کاشت انجیر در استان ­فارس بدست آمد. نتایج تحقیق، نشان داد که 32 درصد از اراضی برای کاشت انجیر بسیار مناسب، 40 درصد دارای قابلیت متوسط و 22 درصد نیز برای کاشت انجیر نامناسب هستند. ضمن اینکه 6 درصد از اراضی نیز فاقد ارزش مکان­یابی بوده (اراضی دریاچه ­ای، شوره­ زارها و …) که از تحلیل حذف شده است.
واژه های کلیدی : اقلیم‌ کشاورزی ، GIS ، مکان یابی ، منطق فازی ، انجیر

دانلود مقاله از اینجا